هر آنچه درمورد سرکابل باید بدانید

جهت کنترل میدان الکتریکی اطراف کابل‌های تحت ولتاژ بالا در محل اتصال دو کابل یا در محل اتصال کابل‌ها به شبکه برق همچنین برای یکنواخت نمودن میدان الکتریکی جهت جلوگیری از ایجاد جریان نشتی، از سرکابل استفاده می‌شود.

سرکابل چیست؟

در صنعت برق، جهت اتصال کابل‌های قدرت زمینی به شبکه‌های هوایی، ترانسفورماتورها و… باید از قطعه ‌ای استفاده شود که علاوه بر کنترل میدان الکتریکی در اطراف کابل، باعث کاهش تخلیه جزئی در محل اتصال و همچنین مانع از ورود رطوبت به داخل کابل گردد. این قطعه را سرکابل می‌نامند.

انواع سرکابل

انواع سرکابل‌ها بر اساس نوع کاربرد و محل استفاده به انواع زیر تقسیم بندی می‌شوند:

• سرکابل حرارتی ( Heat Shrinkable )
• سرکابل سرد (Cold Shrinkable)
• سرکابل plug in
• سرکابل ESS
• سرکابل EST
• سرکابل ESP
• سرکابل ESG
• سرکابل ESU

متداول‌ترین نوع سرکابل برای اتصال کابل های فشار متوسط (MV) به تابلو‌های برق، شینه ها ، خطوط هوایی و… سرکابل حرارتی است. سرکابل‌های حرارتی در دو نوع فشار ضعیف تا (kv1) و فشار قوی تا (kv64) تقسیم بندی می‌شوند که جهت برقراری اتصال بین کابل‌های فشار قوی و متوسط به تجهیزات شبکه برق مورد استفاده می‌گیرند. روکش این سر کابل‌ها عمدتا از جنس پلی اتیلن کراس است.

نوع دیگر سرکابل پرکاربرد، سرکابل سرد است. این نوع سرکابل برای استفاده بر روی کابل نیاز به حرارت ندارد. جنس سرکابل کلد از کمپوند سیلیکون است که روی یک فنر پلیمری قرار گرفته است و در موقع نصب روی کابل قرار می‌گیرد و در اثر کشیده شدن فنر، روکش روی کابل ثابت می‌شود. زمان نصب این سرکابل، به دلیل نصب هم زمان کلیه قسمت‌های سرکابل و عدم نیاز به حرارت در زمان نصب، به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین به دلیل یکپارچه بودن تمام قطعات اصلی سرکابل اعم از بدنه اصلی، روکش استرس کنترل و بشقابک، امکان خطاهای نصب عملا وجود ندارد. مزایای اصلی سرکابل سرد عبارت اند از:

• قابلیت پوشش چندین کابل با یک سرکابل
• تاریخ مصرف نامحدود
• سرعت نصب بالا
• عدم نیاز به شعله تورچ جهت نصب

سرکابل پلاگین قادر است تا چندین کابل با سایزهای مختلف را به هم متصل کند. همچنین با توجه به وجود تمام اجزا در یک قطعه، نصب سر کابل پلاگین بسیار آسان است. از این نوع سرکابل‌ بیشتر در تابلو‌ها استفاده می‌‌شود. این نوع سرکابل قابلیت نصب در تمام زوایا را دارد. سرکابل پلاگین قابلیت تحمل دو نوع جریان ۲۵۰ و ۶۳۰ آمپر را دارد.

سرکابل ESF در ولتاژهای ۶۰kV تا ۱۴۵kV قابل استفاده است. لایه استرس کنترل و پوشش نهایی سرکابل ESF به صورت یکپارچه و آماده نصب است. وجود بشقابک‌های سیلیکونی سرکابل ESF را برای نصب هوایی مناسب می‌کند.

سرکابل EST برای ولتاژ‌های kv60 و kv145 مناسب است و در واقع نوعی سرکابل هوایی محسوب می‌شود. این سرکابل شامل یک براکت و سه insulator است. سرکابل EST هم برای مصارف داخلی و هم هوایی قابل استفاده است. این سرکابل در واقع یک نوع سرکابل ESF است که بوسیله سه عددInsulator و یک پایه براکت محافظت شده است. سرکابل EST نیازی به روغن عایق کننده ندارد و در هر موقعیتی قابل نصب است.

سرکابل ESS در محدوده ولتاژهای ۶۰kV تا ۳۰۰kV کاربرد دارد. وجود استوانه ای از جنس رزین فایبر گلاس و بشقابک‎های سیلیکونی سبب ایجاد مقاومت مکانیکی بسیار بالا در این سرکابل شده است. سرکابل ESS می‌تواند به راحتی نیروهای دینامیکی و استاتیکی مانند نیروهای اتصال کوتاه را تحمل کند. این سرکابل با داشتن پرکننده کامپاند در فضای داخل استوانه فایبر گلاس خود، دارای قدرت بالای عایقی است. همچنین سرکابل ESS نیاز به هیچ گونه نگهدارنده ای ندارد.

سرکابل ESP در ولتاژهای ۶۰kV تا ۳۰۰kV بهترین عملکرد را دارد. بخش مربوط به استرس کنترل سرکابل ESP کاملا مشابه سرکابل ESS است. بدنه این سرکابل از چینی ساخته شده است و طبق استاندارد DIN طراحی می‌شود.

سرکابل ESG برای ولتاژهای بین ۶۰kV تا ۱۷۰kV تولید شده می‌شود. مهم‌ترین کاربرد این سرکابل برای اتصال مستقیم انواع کابل‌های پلیمری به کلیدهای دارای عایق گازی GIS است. سرکابل ESG بر طبق استاندارد IEC 60859-1 طراحی می‌شود و قابلیت نصب به سه شکل عمودی، افقی و وارونه را دارد.

سرکابل ESU در انواع ترانسفورمرها قابل استفاده است. این سرکابل ولتاژهای حداکثر تا ۱۷۰kV را به خوبی تحمل می‌کند. طرح و ساختار سرکابل ESU کاملاً مشابه با سرکابل ESG بوده و برای اتصال انواع کابل پلیمری به ترانسفورمرهای دارای عایق روغنی و نیز کلید‌های دارای عایق گازی به کار می‌رود.